Çfarë është IPA?
Instrumenti i Asistencës së Para-Aderimit (IPA) është instrument i financuar nga BE për Vendet e Ballkanit Perëndimor. IPA synon të mbështesë vendet kandidate dhe kandidatët potencialë në implementimin e reformave politike, institucionale, ligjore, administrative, sociale dhe ekonomike të nevojshme për të sjellë vendet më pranë BE-së.
Nga Janari 2007 e në vazhdimësi, Instrumenti i Asistencës së Para-Anëtarësimit (IPA) zëvendëson një seri programesh të Bashkimit Europian dhe instrumenteve financiare për vendet kandidate ose vendet potenciale kandidate, përkatësisht PHARE, PHARE CBC, ISPA, SAPARD, CARDS dhe financat instrument për Turqinë.
IPA 2007-2013 / IPA I përbëhet nga pesë komponentë të ndryshëm:
- Asistencë për tranzicionin dhe ndërtimin e institucioneve;
- Bashkëpunimi ndërkufitar (me Shtetet Anëtare të BE dhe vende të tjera që kanë të drejtë për IPA);
- Zhvillimi rajonal (transport, mjedis, zhvillim rajonal dhe ekonomik);
- Burimet njerëzore (forcimi i kapitalit njerëzor dhe luftimi i përjashtimit);
- Zhvillimi rural.
Rregullorja IPA për periudhën 2007-2013 ka skaduar më 31 dhjetor 2013, por zbatimi i programeve / projekteve IPA I janë ende në zhvillim e sipër.
Shqipëria përfitoi vetëm nga dy komponentët e parë me një vlerë prej 595 milionë EURO.
Në mars të vitit 2014, Komisioni Europian dha kompetencat e menaxhimit për decentralizimin e drejtuesve nën komponentin I për programet IPA 2013 (shtatë projekte).
IPA 2014-2020 / IPA II është instrumenti kryesor financiar i ofruar nga BE për të mbështetur Vendet e Ballkanit Perëndimor në zbatimin e reformave me qëllim anëtarësimin në Bashkimin Evropian.
Fondet IPA II do t’u ndahen përfituesve përmes pesë fushave të politikave:
- Reformat në kontekstin e përgatitjes për anëtarësimin në BE, institucionin dhe ndërtimin e kapaciteteve;
- Zhvillimi socio-ekonomik dhe rajonal;
- Punësimi, politika sociale, arsimi, promovimi i barazisë gjinore, dhe burimet njerëzore zhvillimi;
- Bujqësia dhe zhvillimi rural;
- Bashkëpunimi rajonal dhe territorial.
Shqipëria është planifikuar të përfitojë 649 milionë euro.